Klasik Türk Edebiyatı

Asıl adı Ahmed'dir. İstanbul'da, tahminlere göre 1681 yılında  doğmuştur. Anne tarafından da baba tarafından da soylu ve asil iki aileye mensuptur. İyi bir medrese eğitimi görmüştür. Hak ettiği ilgiyi Nevşehirli İbrahim Paşa'dan gören Nedîm, Paşa tarafından 3. Ahmed'e takdim edilmiştir. Kendi ifadesi "Beşiktaş'a yakın bir hane-i viranımız vardır"dan anlaşıldığı gibi Beşiktaş semti civarında oturmuştur. Lale Devri sarayının eğlence alemlerinden uzak durmamış, bu eğlencelerin aranan ismi olup İbrahim Paşa ve Padişah ile beraber bulunmuştur. Yer yer olabildiğince serbest bir tavır takınmasına rağmen en lâubâli şiirlerinde bile bayağılığa düşmemiştir. Bu asırda halk edebiyatı ve zevki ile klasik edebiyatı birbirine yaklaştırmıştır. Mahallîlleşme Cereyanı dediğimiz akımı zirvesine ulaştırmıştır.  Klasik şiirin kalıplaşmış bazı kurallarından bağımsız olmayı seçmiş, şiirini  ses ve söz anlaşması ile kurmuş büyük bir şairdir. Yeni mazmunları, ince

NEŞÂTÎ   (ö. 1674) Asıl adı Ahmed veya Süleyman'dır. Edirne doğumludur.  İlk mahlası Semendî'dir. Arapça ve Farsçayı çok iyi öğrenerek, her üç dilin de önde gelen edebî mahsûllerini okumuş bir  Farsça hocası ve başarılı bir öğretmendir.  Konya'da Mevlana Türbesi'nde bulunmuştur. Murâdiye Mevlevihanesi'nin şeyhi olduktan 4 yıl sonra vefat etmiştir. (Ölümüne "Neşatı gitdi devranın", "Bezmgâh-ı âlemin hâlen neşâtı gitti ah" gibi tarihler düşürülmüştür.) Derûnî bir neşve şairidir. Duygu ve düşünce neşesini mısralara bir musikî gibi işler. Divan'ı, Edirne Şehrengizi, Hilye-i Enbiyâ isimli mesnevisi, Kavâid-i Fürs isimli Farsça dilbilgisi kurallarından bahsettiği ve verdiği Farsça derslerin derlemesi olabilecek eserleri vardır. Örfî-i Şîrâzî'nin şiirlerini şerhettiği eserinin ismi Şerh-i Müşkilât-ı Urfî'dir.  Ye'se gark etti felek külbe-i ahzânı bile Âteşim geçti cehennemdeki nîrânı bile Cûş edüp söndüremez gözyaşı tûfânı