ŞEYHÜLİSLÂM YAHYÂ
Babası Ankaralı Şeyhülislâm Bayram-zâde Zekeriyyâ Efendi'dir. Bu kişi Ebussuud Efendi'den sonra Osmanlı şeyhülislamlarının en değerlilerinden sayılır. Yahyâ Efendi ilk eğitimini aile içinde görmüş ve Abdülcebbâr-zâde gibi devrin büyük ulamasından ders görerek yetişmiştir. Sultan IV. Murad'ın Revan ve Bağdat seferlerine katılmıştır. Herkesçe sevilen, zarif, hoşsohbet, güleç yüzlü, latifeci, yüksek ahlâklı ve mütevazı bir kişiliğe sahiptir. Yahyâ Efendi daha önceki asırlarda Necâtî Bey ve Bâkî tarafından temsil edilen "şehir Türkçesi"ni başarıyla devam ettirmiştir. Özellikle gazellerinde duru ve sade Türkçe, dile hakim, rahat ve rindce söyleyiş göze çarpar. Şuh ve serbest üslubu Nedîm'i müjdeler. Eski devir ile yeni devir arasında köprü rolü üstlenmektedir. İlahî aşkı yoğun ve taşkın bir beşerî aşk kisvesi altında başarıyla işlemiştir. Mahallî unsurlara yer verir. Toplumdaki olumsuzluklara sebep olan tipleri iğnelemesi asrın üslubunu yansıtır. Sâkî-nâm